O NẬY

         Tên vậy thôi, nhưng thời con gái, đi thanh niên xung phong, giữ đường ở đèo Đá Đẽo,o Nậy đẹp lắm.
         Đẹp nên các anh lái xe hễ có điều kiện là tán o.
         Có anh rủ o xuống suối tâm sự, o đi. Tâm sự rồi ôm lấy o sờ lung tung lang tang, o cũng cho. Sau này o giải thích, mấy anh ấy lái xe trên bom dưới đạn, sống chết không biết khi mô, cho họ mần tí, tội.
         Có anh rủ o vô rừng tâm sự, rồi hun o, rồi cởi áo ra sờ ngực, o Nậy cũng cho. Sau này o giải thích, mấy anh ấy đang vô Nam đánh giặc, sống chết gang tấc, đời trai chưa biết hun, chưa sờ con gái, các anh xin thì cho tí, tội.
         Tiếng ong tiếng ve về o Nậy hám trai, yêu đương lăng nhăng, quan hệ bất chính lan cả tuyến đường.
         Nhưng trong đơn vị không ai dũng cảm bằng o Nậy. Có o ra mặt đường, chị em theo hết, mặt đường lúc nào cũng thông.
Thành tích của o được toàn đơn vị đề nghị cấp trên xét phong anh hùng.

         Nhưng o Nậy không được xét, thành tích anh hùng có thừa, nhưng dư luận cho rằng o yêu đương lăng nhăng, quan hệ bất chính nên cấp trên gác lại.
         Trận bom cuối cùng của những ngày cuối cùng của chiến tranh, o Nậy bị thương nặng, bị thương ngay giữa mặt đường, cụt cả hai tay.
         Ra viện, o về nhà, bổ quị vào vòng tay mạ, khóc. Mạ o Nậy nói, con vì cách mạng mà cụt cả hai tay, mạ vì con, mạ nuôi con, đừng khóc.
         Không thể cứ ngồi ăn bám mạ, đến như bữa ăn mạ cũng phải đút, o Nậy bắt đầu tập sống tự lập. O nhờ mạ buộc cán cuốc vào cánh tay cụt, tập cuốc, rồi cuốc ào ào như thanh niên.

        O Nậy nhờ mạ buộc rựa vào cùi tay, tập chẻ tre, chẻ củi, lâu cũng thành thạo.
        Có một điều o Nậy không tự làm được, tự thua, là o không thể lấy chồng để sinh cho mạ một đứa cháu. Ai lấy o?
         Bỗng một hôm, o nghe hàng xóm kêu, Nậy ơi, có anh bộ đội lái xe yêu mi thời Trường Sơn đang tìm gặp mi.
        O Nậy bàng hoàng. Vừa cảm động vì gặp lại người yêu thời trẻ, vừa bối rối nhìn xuống đôi tay mình. Mạ o nói, con kêu anh ấy vào nhà đi. O Nậy nhìn xuống đôi tay đã cụt, im lặng. Mạ o Nậy hiểu ý, phăm phăm đi ra ngõ. Một lúc, o Nậy nghe tiếng mạ kêu:-Nậy…Ra đón khách của con nì.
        Nậy nhìn qua cửa sổ, choáng váng, người yêu của o là một thương binh cụt hai chân đang lăn xe lăn vào sân.
        O Nậy lao ra, chúi đầu vào ngực anh: Răng lại thế này? Răng lại thế này?
        Anh thương binh vuốt tóc o Nậy, cười cười:- Phấn đấu bằng em mà, em cụt hai tay, tui cụt hai chân, bom Mỹ nó cho chúng mình bằng nhau mà…

        Khi anh đề nghị cưới, o Nậy trợn mắt: Anh điên rồi. Em cụt hai tay, anh cụt hai chân, cưới nhau để ăn mày?
         Anh nói, em bù chân cho anh, anh bù tay cho em, thế là thành một người lành lặn, hiểu không?
         Đêm, mạ o Nậy nằm trên võng, hát: Nghèo chi nghèo rứa mà nghèo/Đêm nằm cát vẫn còn theo lên giường.
         Họ thành vợ chồng.
         Họ kiếm được nghề để sống: O Nậy buộc cây rựa vào tay cụt, chẻ tre, vót nan, lận vành. Anh thì dùng đôi tay lành lặn và khéo léo chằm nón. Nón vợ chồng o Nậy bán đắt nhất làng. Họ chằm nón và sống, và nuôi được hai đứa con trưởng thành.
         Hồi mới sinh con, mỗi khi cho bú, o Nậy đưa vú ra, chồng o Nậy bế con dúi miệng nó vào vú mẹ. Thế mà cũng nuôi hai đứa con khôn lớn.
         Nhà o Nậy ở sát chân đồi cát, cách nhà tôi gần một cây số.

        Tôi viết kịch bản sân khấu về số phận vợ chồng o rồi đọc cho vợ chồng o Nậy nghe. O Nậy thúc cánh tay cụt vào ngực tôi: Thằng ni giỏi hè, giỏi hè
        O Nậy nói, Vinh, thay tên đi, đặt tên Nậy họ cười chết, tên chị xấu lắm.
         Tôi cười, cả nước, tên chị đẹp nhất.
        O Nậy cười, lại đưa cánh tay cụt thúc vào ngực tôi: Tổ cha mi Vinh, thằng ni giỏi hè, giỏi hè.

                                                                NGUYỄN QUANG VINH