NHỮNG GIA ĐÌNH TRÍ THỨC HIẾU HỌC YÊN HÒA

Cùng với nhiều làng, xã khác ở khắp các địa phương trong cả nước hai làng cổ Yên Hòa (Hạ Yên Quyết và Thượng Yên Quyết) có một bề dày về truyền thống lịch sử, văn hóa, truyền thống hiếu học và khoa bảng, những truyền thống tốt đẹp đó đã được các thế hệ nhân dân Yên Hòa nối tiếp nhau gìn giữ và lưu truyền đã được vinh danh trong các tác phẩm có giá trị về lịch sử như cuốn “các nhà khoa bảng Việt Nam” “Văn Miếu Quốc Tử giám” “các làng khoa bảng Thăng Long Hà Nội” "Từ Liêm huyện đăng khoa chí" hay 82 văn bia cùng 1304 cụ Tiến sĩ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Có thể nói những truyền thống tốt đẹp đó là niềm tự hào, là nguồn sức mạnh tinh thần lớn lao. Như sự gìn giữ nếp học xưa từ lâu danh hiệu “làng khoa bảng” “đất danh hương” đã trở thành niềm tự hào của mỗi người dân Yên Hòa, là động lực phát huy sự hiếu học vốn có. Trong giai đoạn hiện nay Yên Hòa đã, đang và sẽ tiếp tục cống hiến đóng góp cho sự nghiệp đổi mới đất nước với nhiều giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ và hàng nghìn thạc sĩ, kỹ sư.
GIA ĐÌNH GIÁO SƯ NGUYỄN ĐÌNH CHÚ
      Nhân ngày gia đình Việt Nam ngày 28 - 6, trong bản tin này Hội khuyến học đưa đến cho độc giả thấy được gương các gia đình trí thức, hiếu học xưa và nay để trở thành nguồn sức mạnh vô giá, nó khơi dậy lòng kiêu hãnh tự hào, đốt cháy niềm phấn khích đam mê, tiếp thêm sức mạnh tinh thần để con cháu bứt phá vươn lên để trở thành người tài đức song toàn.
      Truyền thống hiếu học - khoa bảng của làng Thượng Yên Quyết theo sách “Các nhà khoa bảng việt Nam 1075-1919” làng có 10 cụ đỗ đại khoa. Trong đó có gia đình họ Đỗ có ba cha con là Tiến sĩ:
      - Cụ Đỗ Văn Tổng 1607 năm 29 tuổi đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất than khoa Canh Thìn, niên hiệu Dương Hòa 6 (1640) đời vua Thần Tông. Làm quan tới chức Thiêm đô ngự sử, tước Xuân Lĩnh Bá.
      - Cụ Đỗ Văn Luân (1634-1660) là con cụ Đỗ Văn Tổng, thi hương đỗ Giải nguyên, 26 tuổi đỗ đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân, khoa kỷ hợi, niên hiệu Vĩnh Thọ 2(1659) đời vua Lê Thần Tông, Làm quan tới chức Hàn Lâm Hiệu thảo.
      - Cụ đỗ Công Toản 1694 là con cụ Đố Văn Tổng, là em cụ Đỗ Văn Luân Thi Hương đỗ Giải nguyên, 43 tuổi đỗ Đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân, khoa Quý Hợi, niên hiệu chính Hòa 4 (1683) đời vua Lê Hy Tông, làm quan tới chức Hiến sát sứ
      Truyền thống khoa bảng của làng Hạ Yên Quyết có 10 cụ đỗ đại khoa (1393- 1626) phải kể đến là dòng họ Nguyễn Như Uyên có 5 người đỗ đại khoa đó là:
      - Cụ Hoàng Giáp Nguyến Như Uyên đỗ hoàng giáp năm 1469 đời vua Lê Thánh Tông, làm quan tới chức Lại bộ thượng thư, Chưởng lục bộ kiêm Quốc Tử giám tế tửu, Nhập thị kinh diên…
      - Cụ Nguyễn Xuân Nham là cháu cụ Nguyễn Như Uyên, ông đỗ Đệ tam tam giấp đồng Tiến sĩ xuất than khoa kỷ mùi, niên hiệu cảnh thống 2(1499) đời Lê Hiển Tông. Cụ làm quan tới chức thừ chính sứ.
      - Cụ Nguyễn Khiêm Quang là cháu cụ Nguyễn Như Uyên cụ đỗ giải nguyên sau đỗ Đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân khoa quý mùi, niên hiệu thống nguyên 2 (1523).đời Lê Cung Hoàng, từng giữ các chức quan Tham chính.
      - Cụ Nguyễn Nhật Tráng năm 38 tuổi đỗ ông đỗ hội nguyên, rồi Đệ nhị giáp tiến sĩ xuất than khoa Ất Mùi niên hiệu Quang Hưng 18 (1595) đời Lê Thế Tông
      - Cụ Nguyễn Vĩnh Thịnh 1626 34 tuổi đỗ Đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân khoa Kỷ Hợi, niên hiệu Vĩnh Thọ 2(1659) đời Lê Thần Tông làm quan đến chức đề hình.

Cụ Nguyễn Như Uyên - Đỗ hoàng giáp năm 1469 đời vua Lê Thánh Tông,
làm quan tới chức Lại bộ thượng thư, Chưởng lục bộ kiêm Quốc Tử giám tế tửu,
Nhập thị kinh diên…
      THỜI CẬN ĐẠI: có rất nhiều dòng họ, gia đình vẫn phát huy tốt truyền thống hiếu học ấy trong bài viết này gửi tới độc giả dòng họ Doãn làng Hạ Yên Quyết có 9 người là Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ và 12 thạc sĩ các ngành khoa học quan trọng.
      Đặc biệt có gia đình cụ Doãn Văn Chiểu có ba người con có học hàm học vị cao đó là :
      - Ông Doãn Minh Tâm sinh 1952 phó giáo sư Tiến sĩ chuyên ngành đường bộ. Chức danh Viện trưởng viện khoa học công nghệ (BGTVT)
      - Ông Doãn Minh Khôi sinh 1954 Giáo sư, Tiến sĩ chuyên ngành kiến trúc. Chức danh viện trưởng viện quy hoạch kiến trúc Đô thị (trường Đại học Xây dựng Hà Nội)
      - Ông Doãn Minh Chung sinh năm 1956 Phó giáo sư, Tiến sĩ chuyên ngành vật lý nguyên tử, chức danh Viện trưởng viện công nghệ vũ trụ( Viện hàn lâm khoa học Việt Nam)
      Gia đình giáo sư Nguyễn Đình Chú Ngôi nhà số 8 ngõ 251/10 Nguyễn Khang nằm ẩn mình khiêm tốn trong căn phố nhỏ nhưng chứa đựng bên trong gia đình là những nhân tài trí thức thật đáng khâm phục. tôi dẫn các độc giả vào thăm nhà giáo nhân dân, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Chú.
      - Ông năm nay đã 94 tuổi song vẫn còn minh mẫn, tuy tai có nghễnh ngãng một chút, mở đầu ông nói thân phụ ông cụ Nguyễn Huy Côn, bạn cùng học với cụ Phan Bội Châu và cụ Nguyễn Phong Sắc là nhà nho đỗ đạt nhưng không gia làm quan về dạy học. Thừa hưởng kiến thức từ thân phụ ông học rất giỏi tốt nghiệp đại học sư phạm khóa 1954-1957 (thủ khoa cả vào và ra). Ông được nhà nước phong hàm Phó Giáo sư năm 1984, Giáo sư năm1991, nhà giáo nhân dân năm 1998. Đã hướng dẫn 60 Thạc sĩ và 16 tiến sĩ
      - Vợ ông bà Nguyễn Thị Minh Thâm nguyên hiệu phó trường THPT Yên Hòa đầu tiên và nhiều năm sau.
      Thân phụ bà cụ Nguyễn Đức Vân Giaó sư nhà hán học là dịch giả Nguyễn Đức Vân của đài truyền hình Việt Nam.
      - Anh trai bà ông Nguyễn Đức Dân Giáo sư nhà văn tổng biên tập tạp trí nghiên cứu văn học nghệ thuật kiêm hiệu trưởng trường viết văn Nguyễn Du.
      - Em trai bà là nhà thơ Anh Ngọc, cùng chú là nhà phê bình văn học Hoài Thanh.
      - Trưởng nam: Nguyễn Hùng Phong Tiến sĩ khoa học toán tin dạy đại học le mun ba ( nước Nga).
      - Thứ nữ: Nguyễn Thị Phương Nga đỗ Tiến sĩ tại CHLB Đức là PGS, tiến sĩ của đại học quốc gia Hà nội.
      Các cháu đích tôn, con em gái ông đều đỗ đạt tại các trường danh tiếng ở nước ngoài, hiện đang giảng dạy các trường đại học trong nước.
      Gia đình chị Nguyễn Thị Hoài Trâm, chị là chi hội trưởng khuyến học số 23 của Hội khuyến học Yên Hòa nhiều năm là chi hội xuất sắc được các cấp khen thưởng.
      Ngoài việc của Hội chị là tổ phó tổ dân phố bộn bề công việc. với xã hội chồng chị, anh Hoàng Đình Hòa Giáo Sư, Tiến Sĩ hóa thực phẩm. Đã nghỉ hưu song vẫn cùng các nhà khoa học nghiên cứu các đề tài khoa học phục vụ đời sống nhân dân.
      Chị là Phó Giáo Sư, Tiến sĩ hóa học vẫn tham gia hướng dẫn các đề tài nghiên cứu của Thạc sĩ, Tiến sĩ. Hai con trai đều đã tốt nghiệp đại học. Đúng là gia đình hoàn hảo.
      Những gia đình trí thức hiếu học trên họ đã phát huy được truyền thống tốt đẹp của mình đã có ảnh hưởng mạnh mẽ đến môi trường sống cũng như những người xung quanh. Từ đó tạo sức lôi kéo, tạo nên phong trào học tập, làm theo, tạo nên một vùng một khu vực, phường có truyền thống hiếu học khoa bảng, có truyền thống tôn sư trọng đạo, trọng người có trí tuệ đóng góp cho đời. Nhân ngày 28/6 ngày gia đình Việt Nam chuyển tới mọi gia đình một thông điệp “hãy là một gia đình hạnh phúc, trí thức và hiếu học”thực hiện tốt quyết định của Thủ tướng chính phủ về xây dựng xã hội học tập từ nay đến năm 2030. Yên Hòa ngày 6 tháng 6 năm 2022.

NGUYỄN THANH LIÊM
HKH phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy